Schilderkunst van de Gouden Eeuw

Zelden heeft de schilderkunst zo gefloreerd als in 17de eeuw, bekend als de Gouden Eeuw.  Er zijn in deze legendarische periode van de Hollandse schilderkunst ontelbare schilders werkzaam geweest die elk hun eigen genre ontwikkelden.  In deze cursus gaan we aan de hand van o.a. de 17de -eeuwse emblematiek de betekenis van deze genres trachten te duiden.

De eerste les schetsen we de contouren waarbinnen de schilderkunst van de Noordelijke Nederlanden zich heeft ontwikkeld. Door het wegvallen van de kerk als belangrijke opdrachtgever (na de Reformatie van 1570) en het ontbreken van een krachtige vorst met een omringend hofleven, ontstond er een vrije kunstmarkt. De schilder kreeg niet meer een specifieke opdracht maar maakte stukken in voorraad voor een anoniem publiek. Zo ontstonden er specialismen met grote productie van landschappen, genrestukken, stillevens, portretten en historiestukken. We gaan nader in op de Utrechtse caravaggisten: Hendrick ter Brugghen, Dirck van Baburen en Gerard van Honthorst.

In week 2 behandelen we het genre bloemstilleven. Een populair genre, mede door de groeiende belangstelling voor botanie bij geleerden en door de bloeiende handel in tulpenbollen. We bespreken werken van o.a. Ambrosius Bosschaert, Dirck van Delen, Daniël Seghers, Jan de Heem en Hans Boulenger.

Schijn bedriegt! Genrevoorstellingen zijn taferelen die voor ons de schijn (kunnen) wekken dat ze uit het dagelijkse leven zijn gegrepen. Maar is deze perceptie juist? In deze les trachten we de betekenis te achterhalen van veelvoorkomende motieven in de genrestukken. (o.a. Gerard Dou, Gabriël Metsu, Frans van Mieris en Jan Miense Molenaer)

Spreekwoorden en verhalen. In deze vierde les staat het werk van Jan Steen centraal. Deze populaire schilder uit de Gouden Eeuw is vooral bekend geworden door zijn werken vol humor en ironie. Maar hij maakte echter ook genrestukken met een serieuze ondertoon.

Rijke burgerij geportretteerd. In de welvarende Gouden Eeuw werden er vele portretten vervaardigd. In deze vijfde les ontmoeten we de mensen achter de portretten geschilderd door o.a.  Frans Hals, Rembrandt en Ferdinand Bol.

Schilders aan het stadhouderlijk hof (Jan Lievens, Gerard Honthorst, Cesar van Everdingen, Pieter de Grebber en Saolmon de Bray) Deze laatste les zullen we vooral de Oranje Zaal in Huis ten Bosch behandelen. Een zeer on-Hollandse opdracht!