Alain Badiou: Een consequent tegendraadse denker

Over de taak van de filosofie

Badiou zet zich scherp af tegen het idee van het ‘einde van de filosofie’, de machteloosheid ten opzichte van politieke verandering van de Frankfurter Schule, tegen G. Bataille’s vereenzelving van de Filosofie met poëzie en mystiek en de taalspelen van L. Wittgenstein.

Badiou stelt zich vragen in de zin van ‘Waar hebben we het over als we spreken over het verlangen naar filosofie’?  Wat is tegenwoordig nog de algemene bepaling van filosofie? 

Indien ons antwoord op deze vragen uitblijft dan moedigt Badiou ons aan om de mogelijkheid van het ware geluk te vinden, waarbij anti-filosofen ons behulpzaam zijn. Deze denkers zoals bijvoorbeeld J-J Rousseau, F. Nietzsche, S. Kierkegaard waren criticasters van het academisme, de aartsvijand van de filosofie en ook van het geluk.

De anti-filosoof is intolerant en voortdurend in strijd verwikkeld met de gevestigde filosofen en hun traditie. Zij bekommeren zich niet om status, kwalificaties, lauwerkransen. Zij nemen het grote risico subject te worden in elke kantelende of revolutionaire situatie.

Daarom zijn de volgende vragen van belang voor Badiou: ‘Hoe kan de filosofie existeren zonder het verband tussen waarheid en geluk uit het oog te verliezen’? ’Hoe kunnen we een subjectief verband leggen tussen de wereld veranderen en het ware geluk’? 

Met betrekking tot het beantwoorden van deze vragen koerst Badiou in de richting van een verlangen naar filosofie in de zin van een verlangen naar een revolutie in het denken en het bestaan, zowel individueel als collectief.

Centraal staat bij Badiou het individu dat deelheeft aan het absolute (aan de waarheden) en daarmee aan het geluk van ieder afzonderlijk. Dat is niet het geluk in de zin van het precaire en sociaaleconomisch flink uitgebuite geluk dat de hedendaagse maatschappij in haar greep heeft, maar over de fundamentele filosofische vraag naar het ‘ware geluk’, daarover gaat het in deze cursus.

Opsomming onderwerpen per college:

College 1: Biografie Alain Badiou.

College 2: Diagnose van de hedendaagse filosofie.

College 3: Filosofie als breuk met de opinie.

College 4: Dwarsdenkers.

College 5: Verzet tégen het einde van de filosofie.

College 5: Wat verstaat Badiou onder Filosofie?

College 6: Antihumanisme met behoud van het subject.

College 7: de Ethiek van het Subject.

College 8: Waarom de confrontatie met het onmenselijke tegemoet moet worden getreden.

College 9: Kritiek op Badiou’s filosofie.

College 10: Waardering van Badiou.