Het verschijnsel oorlog ontleed
Historisch perspectief, actualiteit en naaste toekomst.
- Cursusnummer: 24N08
- Vakgebied: Mens en maatschappij
- Locatie: Tilburg
- Seizoen: Najaar 2024
- Dag: Woensdag
- Tijd: 13.00 - 14.45 uur
- Cursusdata: 16-okt., 06-nov., 13-nov., 20-nov., 27-nov., 04-dec.
- Prijs: € 210.00
- Aantal colleges: (6 colleges)
- Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen
- Cursusmateriaal:
De cursus is mede gebaseerd op Rein Bijkerk en Christ Klep, De oorlog van nu. Een rationele kijk op militair geweld in de 21ste eeuw (Hollands Diep 2018, ISBN 978 90 488 3688 8, € 22,50). Tevens verkrijgbaar als E-book. Ook zonder dit boek is de cursus goed te volgen. De cursisten ontvangen na elk college in pdf-vorm de gebruikte ‘slides’. De docent stelt digitaal lesmateriaal beschikbaar
- Opmerkingen:
Reservedatum inhaalcollege 11 december
Het verschijnsel oorlog ontleed
Met de aanval van Rusland op Oekraïne in februari 2022 en het uitbreken van de Gaza-oorlog in oktober 2023 en met de oplopende militaire spanningen elders, bijvoorbeeld tussen China en de Verenigde Staten, lijken oorlog en de dreiging van oorlog helaas weer helemaal terug. Al langer was er voor Europa het probleem van de instabiliteit in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Met ‘failed states’, terrorisme, burgeroorlogen, gewapend tegenover elkaar staande regionale machten en grote vluchtelingen- en migratiestromen.
Alle reden dus om voor een beter begrip het gewelddadige verschijnsel oorlog kritisch te ontleden. Dat zowel in geschiedkundige zin als waar het gaat om de actualiteit en naaste toekomst.
In deze cursus gebeurt dat in zes bijeenkomsten. Daarbij zal een reeks belangrijke thema’s aan de orde komen:
- Oorlog als historisch, sociologisch en psychologisch ‘oer-fenomeen’
- Oorlog als politiek instrument (Von Clausewitz en diens navolgers)
- De ‘Western way of war’ en de asymmetrische strijdwijzen waarmee Westerse krijgsmachten vaak worden geconfronteerd (guerrilla-acties en dergelijke)
- Nederlands eigen militaire verleden en heden
- De internationale militaire actualiteit, inclusief een analyse van het Russische optreden in Oekraïne (de ‘Russian way of war’) en van de situatie in en rond Israël
- De verwachtingen voor de nabije toekomst, in het bijzonder waar het gaat om de wijze van oorlogvoering
De gekozen invalshoek is breed. Want naast kwesties van technologie, tactiek en strategie gaat het zeker ook over politieke, economische, sociologische, psychologische en culturele factoren en elementen. Deze brede benadering laat onverlet dat elk college een helder en goed toegankelijk ‘verhaal’ zal bieden, ook voor degenen die niet vertrouwd zijn met militaire onderwerpen en termen. Tevens zal er tijdens ieder college voldoende gelegenheid zijn voor vragen en gedachtewisseling.
Opsomming onderwerpen per college:
College 1: Inleiding, oorlog als ‘oer-fenomeen’
College 2: Oorlog als politiek instrument (Von Clausewitz en diens navolgers)
College 3: De ‘Western way of war’: kenmerken, wensdenken en kwetsbaarheden
College 4: Nederlands militaire verleden en heden
College 5: Actuele gewapende conflicten en dreigende botsingen
College 6: Afsluiting: de lijnen van voorgaande colleges komen samen, een blik op de toekomst
Rein Bijkerk
Drs. R.P.F. (Rein) Bijkerk is militair-historicus en tevens gespecialiseerd in de verhouding tussen maatschappij en krijgsmacht. Ook veteranenthema’s behoren tot zijn werkterrein. Rein Bijkerk heeft een reeks publicaties op zijn naam staan en is onder meer gastdocent aan het Instituut Defensie Leergangen (onderdeel van de Nederlandse Defensie Academie). Daarnaast geeft hij in zijn woonplaats Veenendaal leiding aan een project voor onderwijsuitvallers en is hij bestuurlijk actief.