De geschiedenis van de Blues en Jazz

Muziek uit ’t hart en de ziel

Blues ontstaat rond 1900 onder de zwarte bevolking van de Verenigde Staten. Het komt voort uit een mengeling van traditionele Afrikaanse muziek en Europese folk liederen. De teksten van de dan bekende componist W.C. Handy zijn een voorbeeld van de spreektaal tussen de zwarte bevolking. De klassieke blues blijft tot het midden van de jaren 20 van de vorige eeuw populair, maar wordt daarna verdrongen door de country-blues.

Bekende artiesten van de eerste stroming zijn o.a. Robert Johnson, Johnny Shines, Blind Lemon Jefferson en Charlie Patton. Rond dezelfde tijd is ook de stedelijke blues (o.a. Big Bill Broonzy, Sonny Boy Williamson en Lonnie Johnson) in opkomst. Door de grote depressie migreren duizenden werkloze zwarten in de jaren dertig van het zuiden naar het noorden. Met name vestigen deze zich in steden als Detroit en Chicago. Vanaf het midden van de jaren 40 zijn dit twee belangrijke blues steden. 

De ontstaansgeschiedenis van de jazzmuziek ligt eveneens in de VS. Slaven, vaak uit Afrika werden te werk gesteld op de plantages. Tijdens het harde werken zongen ze hun spirituals, liederen die troost boden. Na de afschaffing van de slavernij in 1863 ontstonden de nu bekende muziekstromingen jazz en blues. Deze hadden hun origine in de Afrikaanse ritmes die de voormalige slaven hadden meegenomen. Veel van hen trokken weg van de plantages en zochten hun heil in de steden. New Orleans was zo’n stad die overstroomd werd met jonge kleurlingen die op zoek waren naar werk. Door de grote instroom van arbeiders ontstond een hoge werkloosheid. Wat restte, was zingen en muziek maken op straat. Zo ontstonden de eerste jazz, die eerst vooral instrumentaal was.

Na de eerste, sterk op improvisatie leunende, muziek kwam nu ook een meer melodische jazzsoort in opkomst. Hierbij was de solo een belangrijk ingrediënt. Duke Ellington en Louis Armstrong zijn bekende voorbeelden van virtuoze jazzsolisten. Later kwamen er nog veel meer jazzstijlen tot bloei. Enkele voorbeelden hiervan zijn bebop, cooljazz en souljazz. Het kenmerkende van jazz is dat een vrije muziekstijl is.