Het Nieuwe Bouwen 1915-1960

Nieuwe architectuur voor een nieuwe samenleving

In de jaren na de Eerste Wereldoorlog zagen architecten internationaal een grote rol voor zichzelf om de samenleving opnieuw vorm te geven. Hoe je woont, recreëert en werkt bepaalt wat voor mens je bent, was het idee. 

In Nederland kreeg de nieuwe stijl de naam Nieuwe Bouwen. Licht, lucht en ruimte werden gerealiseerd door het gebruik van glas, staal en beton. Decoratie was overbodig en uit den boze. Vroege ontwerpers waren De Stijl-architecten Rietveld en Van ‘t Hoff, die echter nog maatwerk leverden bij particuliere opdrachtgevers. 

Hét ideaal was echter bouwen voor de massa, met iets wat goed was voor iedereen. Jacobus Oud gaf dit vorm in zijn wijk Kiefhoek in Rotterdam. Ook de werkende mens (en zijn directie) had baat bij een gezonde werkomgeving (want: minder verzuim en een hoger werktempo). De directie van Van Nelle liet een hypermodern pand bouwen aan het Schie in Rotterdam. De vliesgevels aan voor- en achterzijde zorgen voor een optimale lichtinval. En passant lieten de directieleden de architecten Brinkman en Van der Vlugt ook hun eigen huizen ontwerpen. Het huis Sonneveld is inmiddels toegankelijk als museumwoning. 

In Amsterdam besloot de vakbond ANDB voor haar zieke leden een sanatorium in Hilversum te laten bouwen door Jan Duiker. Frisse lucht moest de diamantslijpers genezen van hun stoflongen. Ook in Amsterdam verrees in 1930 de Eerste Openluchtschool voor het Gezonde Kind, met terrassen als klaslokalen. Buiten de Randstad is het Nieuwe Bouwen o.a. te vinden in Heerlen (Glaspaleis Schunck en retraitehuis).

Carla de Bree neemt u mee in de wereld van deze nieuwe bouwstijl die gekenmerkt wordt door soberheid en functionaliteit, het gebruik van nieuwe materialen en het ontbreken van weelderige opsmuk.