Leergang geschiedenis van de Verenigde Staten 1960-1968, deel 1

Het eerste deel van een vierdelige leergang over de geschiedenis van de Verenigde Staten vanaf de roerige jaren zestig tot en met de rust en welvaart van de jaren negentig.

De jaren zestig zouden volgens presidentskandidaat Kennedy een tijd worden van ongekende mogelijkheden en gevaren, krachtig en voortvarend leiderschap is geboden. Na een zwak begin bewijst Kennedy zich tijdens de Cubacrisis. In Dallas maakt Oswald vicepresident Johnson tot zijn opvolger. Johnson continueert het beleid van Kennedy, maar vooral dat van zijn held Roosevelt. Uitbouw van de verzorgingsstaat moet de ‘Great Society’ brengen. Aan armoede wordt de oorlog verklaard. De ‘Gates of Opportunity’ moeten voor iedereen opengaan: arm en rijk, jong en oud, blank en zwart. Aan geld geen gebrek. Krachtige economische groei maakt alles mogelijk. Zijn beleid geniet brede maatschappelijke steun. Zo lijkt het.

Vanaf midden jaren zestig polariseert het land in grote vaart. Zwarte Amerikanen blijven ontevreden. Wetgeving neemt diepgeworteld racisme niet zomaar weg. Teleurstelling zoekt een uitweg in geweld. Rellen, plundering en brandstichting zijn het gevolg. In overheidsrapporten wordt geconcludeerd dat het land twee samenlevingen kent: de een zwart, de ander blank, gescheiden en ongelijk.

De bemoeienis in Vietnam blijkt een moeras dat kapitalen verslindt en niet te dempen is. De kosten van de oorlog en een haperende economie doen Johnsons plannen de das om. De reputatie van het land lijdt wereldwijd schade.

Als gevolg van de naoorlogse welvaart zijn meer en meer Amerikanen gaan studeren. Veel van deze jongeren staan kritisch tegenover de oorlog, maar ook tegenover de normen en waarden van hun tijdens crisis en oorlog gevormde ouders. Protest en het ontstaan van een ‘counterculture’ zijn het gevolg. Ouders menen hun kinderen te zien ontaarden.

Het verkiezingsjaar 1968 is een zwarte bladzijde in de Amerikaanse geschiedenis. Johnson trekt zich terug uit de presidentiële race, dominee King en Bobby Kennedy worden vermoord, Cronkite verklaart de oorlog vastgelopen, rellen verscheuren het land. Verloedering, drugsmisbruik en stijgende misdaadcijfers bepalen het beeld. De democratische nationale conventie toont scheldpartijen en een ware veldslag op Michigan Avenue tussen politie en demonstranten. Het failliet van het Amerikaanse experiment lijkt daar. Polarisatie is troef.

Ondertussen maakt Nixon een comeback. Hij doet een beroep op de zwijgende meerderheid van hardwerkende en goedbedoelende Amerikanen het tij te keren: dit kan toch niet de bedoeling zijn geweest?