Meesters van het wantrouwen

Kant, Marx, Nietzsche en Freud

In de Moderniteit ontstaat het beeld van de mens als een autonoom, rationeel individu met een vrije wil, dat op basis van zijn eigen verstand de juiste keuzes kan maken. Deze opvatting is diepgeworteld in onze hedendaagse Westerse cultuur. Denk aan zelfhulpboeken die claimen dat je alles kan bereiken als je het maar echt wilt, de oneindige keuzemogelijkheden in de supermarkt maar ook het democratisch stemrecht. Zijn we echter wel zo rationeel, vrij en autonoom?

Volgens de drie zogenoemde ‘meesters van het wantrouwen’, Marx, Nietzsche en Freud is dit mensbegrip een illusie. Zij stellen dat de mens onderhevig is aan factoren waarover hijzelf geen controle heeft. Zo beweert Marx dat het denken afhankelijk is van de economische praktijk; Nietzsche ontbloot een irrationele wil tot macht die al ons reilen en zeilen bepaalt, zelfs ons rationele denken; volgens Freud liggen er onbewuste driften ten grondslag aan onze bewuste wil. 

In deze cursus maken de deelnemers kennis met provocerende en invloedrijke denkers en worden ze geprikkeld na te denken over hoe de vier mensopvattingen zichtbaar zijn in het hedendaagse Westen. Daarnaast stellen we de vraag wat het voor ons zelfbegrip betekent als we een modern, marxistisch, nietzscheaans of freudiaans perspectief innemen.

De cursus geeft u inzicht in het gedachtegoed van vier bijzonder invloedrijke denkers: Kant, Marx, Nietzsche, Freud en leert u om vanuit verschillende perspectieven het mens-zijn en de eigen tijd te bezien.