Waarom we doen wat we doen, cognitieve gedragstherapie

In deze cursus maakt u kennis met de denk- en werkwijze binnen de cognitieve gedragstherapie, een bewezen effectieve methode voor de behandeling van een breed scala aan psychische klachten. Cognitieve gedragstherapie is immers niet alleen maar een verzameling van effectieve therapieën, maar ook, en onderliggend aan de behandeling, een manier van kijken naar en begrijpen van psychische klachten. Hierbij is ook een belangrijke rol weggelegd voor, onder meer, waarneming, aandacht, geheugen en emoties.

In de eerste colleges gaat het vooral om een theoretische kennismaking en komen de geschiedenis van de (cognitieve) gedragstherapie en de leerprincipes aan bod. In de geschiedenis van de gedragstherapie worden nogal eens drie ‘generaties’ onderscheiden, waarbij in de eerste generatie de nadruk werd gelegd op het ‘overte’ (van buitenaf waarneembare) gedrag. In de tweede generatie was er een samengaan van cognitieve en gedragsmatige theorieën en behandelingen, waarbij ook het ‘innerlijke gedrag’ (gedachten en gevoelens) de nodige aandacht kregen. In de huidige, derde generatie gedragstherapie, waaronder bijvoorbeeld mindfulness, gaat het niet per se om het oplossen van (alle) psychische problemen, maar ook om het leren leven met het leven, dus ook met de problemen die zich daarin voordoen.

In de latere colleges gaat het om een praktische kennismaking en leert u analyses te maken van uw eigen gedrag, gedachten en gevoelens. Dit door het maken van functieanalyses, oftewel analyses van de functie van het gedrag: in welke situaties doet het gedrag zich voor en wat zijn de, vermeende, positieve gevolgen daarvan (deze houden het gedrag namelijk in stand)? En wat zijn de, daadwerkelijke, negatieve gevolgen van het gedrag (in het geval van ongewenst gedrag kunnen deze negatieve gevolgen ons motiveren tot gedragsverandering)?

Daarna maakt u kennis met een aantal veel voorkomende psychische klachten en hoe deze binnen de gedragstherapie behandeld kunnen worden, met name gaat het daarbij om angstklachten en stemmingsklachten. Wat de angstklachten betreft zullen we onder meer aandacht schenken aan (de behandeling van) fobieën en sociale-angst, wat de stemmingsklachten betreft gaat het vooral om (de behandeling van) depressieve klachten en rouw, daarna zullen we nog aandacht besteden aan (de behandeling van) eetproblemen.

Opsomming onderwerpen per college:

College 1: geschiedenis (cognitieve) geragstherapie

College 2: leerprincipes

College 3: functieanalyse en betekenisanalyse

College 4: cognitief-gedragstherapeutische interventies

College 5: effectieve behandelingen

College 6: fobieën

College 7: sociale angst

College 8: depressie

College 9: rouw

College 10: eetproblemen