Sint-Petersburg – 300 jaar moord en doodslag

Verhalen over Sint-Petersburg en over de moordenaars die er de scepter zwaaiden.

  • Cursusnummer: 26V24
  • Vakgebied: Geschiedenis
  • Locatie: Eindhoven (Fontys - Rachelsmolen)
  • Seizoen: Voorjaar 2026
  • Dag: Woensdag
  • Tijd: 10.45 - 12.30 uur
  • Cursusdata: 25 februari, 04 maart, 11 maart, 18 maart, 25 maart, 01 april, 08 april, 15 april
  • Prijs: € 260.00
  • Aantal colleges: 8
  • Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen na afloop
  • Cursusmateriaal:

    De docent stelt digitaal lesmateriaal beschikbaar

  • Opmerkingen:

    Reservedatum inhaalcollege 22 april

Sint-Petersburg – 300 jaar moord en doodslag

Verhalen over Sint-Petersburg en over de moordenaars die er de scepter zwaaiden.

Sint-Petersburg, van Peter tot Poetin, ruim 300 jaar moord en doodslag. De geschiedenis van Sint-Petersburg aan de hand van verhalen over de moordenaars die er de scepter zwaaiden.   

Aan de hand van de opeenvolgende machthebbers in Petersburg wordt een beeld geschetst van een rijk dat steeds probeert groter te worden en te blijven, maar niet in staat is dat rijk behoorlijk vorm te geven en te besturen en voor zijn burgers te zorgen.*

Van tsaar Peter I tot president Poetin, van 1703 tot 2026, zijn gevangenschap, verbanning en moord de sleutelwoorden die bij de machthebbers van Rusland horen. Sint-Petersburg mag dan wel een “westerse” stad zijn, ze ligt vooral in het noorden van het oosten. 

Een mooie stad, gebouwd in een moeras dat gedempt zou worden met de lijken van ontelbare lijfeigenen, van boeren en soldaten. Petersburg is, in de woorden van Ruslands hofhistoricus Nikolaj Karamzin, “gebouwd op tranen en op lijken”. Peter wilde breken met het barbarisme van Moskou, maar had geweld en marteling nodig om zijn wil uitgevoerd te krijgen; in het eerste fort in de Neva-monding werd Peters eigen zoon en troonopvolger in vaders opdracht doodgemarteld.

Na Peters dood volgt een ontluisterende strijd om de troon die na vele doden uiteindelijk wordt ingenomen door Catharina II, een Duitse prinses die daarvoor haar man moest laten vermoorden. 

Opvolger Paul laat uit angst vermoord te worden een eigen streng beveiligde vesting met gracht bouwen, waar hij kort nadat hij de troon heeft bestegen toch nog opgeknoopt in de gordijnen gevonden wordt; zijn eigen zoon wist van de moordplannen. 

 

Die zoon, Aleksandr I, wordt enkele jaren later godsdienstwaanzinnig, trekt zich terug in een klooster en sterft en wordt opgevolgd door een spijkerharde en onwrikbare autocraat die tegenstanders ophangt omdat hij zijn echtgenote beloofd heeft geen bloed aan zijn te handen te krijgen. Nicolaas I sterft nadat hij 30 jaar lang een terreurbewind heeft uitgeoefend. 

Aleksandr II sterft bij een bomaanslag, Aleksandr III sterft aan een nierkoliek en Nicolaas II wordt met zijn hele familie door nieuwe machthebbers geëxecuteerd en in een mijnschacht gedumpt.

 

Voor de gewone Russen was het leven onder de tsaren een hard bestaan, maar het werd een nachtmerrie in de 20e eeuw onder de communisten toen het Russische Rijk ten onder ging en de nieuwe machthebbers, te midden van alle chaos en vernieling die de Eerste Wereldoorlog Rusland gebracht had, het land in de nieuwe vorm hadden gegoten van de Unie der Socialistische Sovjetrepublieken. De Sovjetleiders begingen tijdens de dictatuur van Stalin cum suibus middels zuiveringen, gedwongen volksverhuizingen, georganiseerde hongersnoden en concentratie-kampen de in de menselijke geschiedenis tot dan toe grootste door de staat geïnitieerde en in standgehouden genocide op de eigen bevolking.

* Uit documenten van SDEK (de Russische DHL) blijkt dat na de verovering van een stad in het zuiden van Oekraïne en de daaropvolgende beroving van de plaatselijke bouwmarkt massaal toiletpotten naar Roebtsovsk in het zuiden van Siberië gestuurd werden door soldaten van de 6720ste eenheid van de Russische Nationale Garde van de Altaj-regio. In Roebtsovsk werden die potten aansluitend op een gat in de grond geplaatst. 

Opsomming onderwerpen per college:

College 1: Peter Romanov wordt alleenheerser en bouwt Sint-Petersburg (Peter I)

College 2: Hofintriges met vrouwen in de hoofdrol (Catharina I, Anna I, Elizaveta I)

College 3: De harde hand van een Duitse prinses (Catharina II)

College 4: Patricideur Aleksandr I wordt “de gebenedijde”

College 5: Nicolaas I – “hoe ellendig is een tsaar die niet weet hoe hij iemand moet ophangen” 

College 6: Aleksandr II en III en Nicolaas II en het gewelddadig einde van 300 jaar Romanovs 

College 7: Lenin, Stalin en ander geboefte

College 8: Poetin, de straatvechter uit de Petersburgse sloppenwijken

Peter van Nunen

Dr. Peter van Nunen (1951) volgde de opleiding tolk-vertaler (Russisch, Engels) te Antwerpen en studeerde Theaterwetenschappen, Slavistiek en Germanistiek te Leipzig. Promoveerde bij Tindemans over de Russische theaterregisseur Meyerhold.
Docent aan diverse opleidingen tolk-vertaler; oprichter van het Nederlandsse Cultuurcentrum te Moskou en geeft leiding aan het MNM-Ruslandcentrum te Maastricht.
Geeft voordrachten en verzorgt lezingen over geschiedenis, kunst en literatuur van Rusland en de voormalige Sovjetstaten (waaronder Resten van een wereldrijk en Armenië, de jongere zus van Judea).

Uit eerdere cursusevaluaties:
"Ik heb van de cursus genoten. 
Dhr. van Nunen is een zeer bevlogen en kundig spreker."

" Deze cursus heeft mijn verwachtingen overtroffen! Heel boeiend, goed gebracht!"