Grieken, Romeinen, Saracenen & Noormannen

Culturele smeltkroes rond Napels in de Middeleeuwen

Het gebied rond de baai van Napels, al vroeg Campania felix (welvarend Campanië) genaamd, heeft in de Middeleeuwen een enorme aantrekkingskracht gehad, in het bijzonder vanwege de geografische ligging en vruchtbaarheid. 

De vele culturen die er samenstroomden, Romeinse, Byzantijnse, Lombardische, Arabische, hebben geleid tot een unieke stijl in sculptuur in architectuur die bloeide tussen 1050 en 1250 en die, in tegenstelling tot in andere delen van Italië waar de sporen uit deze periode door latere bouwwerken overwoekerd zijn, uitzonderlijk goed bewaard is. 

Tijdens deze themadag bespreken we eerst die bewogen geschiedenis en identificeren de verschillende stromen met hun karakteristieken. Vervolgens bekijken we in detail een aantal hoogtepunten, zoals de kathedralen van Salerno, Ravello en Amalfi, de kloostergang van de Santa Sofia in Benevento, de vloermozaïeken en fresco-decoraties en het spectaculaire kerkmeubilair dat vooral bestaat uit preekstoelen, paaskandelaars en baldakijnen. 

We bespreken al reconstruerend de functie van deze ‘meubels’ in het kerkritueel en plaatsen een en ander in de context van de middeleeuwse cultuur en theologie. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de belangrijkste intellectuele centra in de regio, in het bijzonder het klooster van Monte Cassino en de medische school van Salerno en de sporen die deze instellingen ook in de literatuur hebben nagelaten. 

Zo zal een totaalbeeld ontstaan van een hoogwaardige, gelaagde en veelzijdige cultuur in een periode die nog zelden bekeken of besproken wordt maar onze aandacht juist in de polarisaties en conflicten van onze actualiteit.

Van 23 – 31 maart 2026 begeleid David Rijser een groepsreis naar Napels, verzorgd door Aeterna-reizen.