Film en Filosofie
Een close reading van de filosofische film The Tree of Life
- Cursusnummer: 25Z13
- Vakgebied: Kunst- en cultuur(geschiedenis)
- Locatie: Tilburg (campus TiU)
- Seizoen: Zomer 2025
- Dag: Dinsdag
- Tijd: 10.00 - 15.45 uur
- Cursusdata: 01 juli
- Prijs: € 97.50
- Aantal colleges: 1 dag inclusief koffie/thee, lunch en afsluitend drankje
- Werkvorm: Interactief hoorcollege met ondersteuning van film- en tekstfragmenten
- Cursusmateriaal:
Aanbevolen film:
Terrence Malick, The Tree of Life, Movieplay, 2011, EAN: 5051888095812, €19,95.Aanbevolen literatuur (gratis vooraf ter beschikking gesteld door docent):
Terrence Malick, The Tree of Life. A Screenplay by Terrence Malick, Writers Guild of America, 2017,Aanbevolen tekstfragmenten in reader (+/- 30 pagina’s, gratis vooraf ter beschikking gesteld door docent) uit o.a.:
Diverse auteurs, De Bijbel. Literaire editie van de NBV21 met cultuurhistorische inleiding, Querido, 2001, 9789021428758.
Thomas à Kempis, De navolging van Christus, Kokboekencentrum Non-Fictie, 2024, 9789043541060.
Fjodor Dostojevski, De broers Karamazov, Uitgeverij G.A. van Oorschot B.V., 2020, 9789028220096.
Albert Camus, De Mythe van Sisyphus. Een essay over het absurde, Ijzer, 2019, 9789086841806.Aanbevolen literatuur:
John Bleesedal, The Magic Hour. The films and the hidden life of Terrence Malick, The University Press of Kentucky, 2024, 9781985901193, €35,99.
Robert Sinnerbrick, Terrence Malick Filmmaker and Philosopher, Bloomsbury Academic, 2019, 9781350063648. - Opmerkingen:
De film zal ruim van tevoren via WeTransfer naar de deelnemers worden gestuurd zodat deze vooraf kan worden bekeken.
Film en Filosofie
Een close reading van de filosofische film The Tree of Life
Tijdens deze zomercursusdag maakt u kennis met het interdisciplinaire vakgebied Film en Filosofie, waarin film niet enkel filosofische ideeën illustreert, maar zelf een vorm van denken ontwikkelt. Dit ‘cinematografische denken’, dat ‘film als filosofie’ wordt genoemd, verbindt gevoel en verstand, waarneming en abstractie, bewustzijn en onderbewustzijn.
Deze benadering wordt verkend aan de hand van de film The Tree of Life (2011) van de Amerikaanse filmregisseur Terrence Malick, een kunstwerk dat fundamentele vragen over het menselijk bestaan onderzoekt. Na een introductie over Malicks achtergrond en filosofische invloeden volgt een close-reading van de film. Daarbij wordt aandacht besteed aan de cinematografische, narratieve en muzikale lagen, evenals intertekstuele verwijzingen naar onder andere Het Boek van Job (Oude Testament), De Gebroeders Karamazov (Fjodor Dostojevski), De Navolging van Christus (Thomas à Kempis) en De Mythe van Sisyphus (Albert Camus). Door deze analyse worden centrale filosofische thema’s belicht, zoals zin en zinloosheid, leven en dood, isolatie en verbinding.
De zomercursus biedt zo via een grondige studie van de poëtische film The Tree of Life inzicht in de bredere academische discussie over de relatie tussen film en filosofie. Daarbij wordt ingegaan op vragen als: Kan film een eigen vorm van denken ontwikkelen? Hoe verhoudt cinematografische ervaring zich tot traditionele vormen van filosofische reflectie? En op welke manieren kunnen filmische middelen zoals montage, cameravoering en geluid bijdragen aan het articuleren van existentiële en metafysische vraagstukken? U wordt uitgenodigd om film op een nieuwe manier te benaderen en te ontdekken hoe cinema kan bijdragen aan filosofische reflectie.
Ook wanneer het niet lukt de film zelfstandig vooraf te bekijken, kunt u uiteraard deelnemen aan deze themadag.
| Programma | |
| 09.45 – 10.00 | Ontvangst met koffie/thee |
| 10.00 – 11.00 | Blok 1: Introductie: biografie van Terrence Malick |
| 11.00 – 11.15 | Koffie/thee-pauze |
| 11.15 – 12.00 | Blok 2: De existentiële confrontatie met het absurde |
| 12.00 – 13.00 | Lunch |
| 13.00 – 13.45 | Blok 3: Big history als existentiële bestaanshorizon |
| 13.45 – 14.00 | Korte pauze |
| 14.00 – 14.45 | Blok 4: Het paradijs van de jeugd en de val |
| 14.45 – 15.00 | Koffie/thee-pauze |
| 15.00 – 15.45 | Blok 5: Het eeuwige in het tijdelijke |
| 15.45 | Afsluitend drankje |
Flore Lutters
Flore Lutters (1991) is docent filosofie aan De Nieuwe School en promovendus in de ecofilosofie aan de Vrije Universiteit. Hij behaalde een master in filosofie van cultuur en bestuur aan de Vrije Universiteit en een master in filmstudies aan het RITCS in Brussel. Daarnaast richtte hij het platform Film en Filosofie op, van waaruit hij lezingen geeft bij diverse onderwijsinstituten en filmtheaters in Nederland. Hij is mede-auteur van de boeken "Denken in het Donker met Andrej Tarkovski" (ISVW, 2022), "Tastenderwijs. Twaalf Jonge Filosofen op zoek naar Verdieping" (Eburon, 2023), “On the Earth we Want to Live” (Springer Nature, 2025)