Een culinaire tijdreis: van de oertijd tot nu

Hoe de tijdgeest op ons bord weerspiegeld wordt

  • Cursusnummer: 25V34
  • Vakgebied: Geschiedenis
  • Locatie: 's-Hertogenbosch (Avans, Onderwijsboulevard)
  • Seizoen: Voorjaar 2025
  • Dag: Vrijdag
  • Tijd: 13.45 - 15.30 uur
  • Cursusdata: 31-jan., 07-feb., 14-feb., 21-feb., 14-mrt., 21-mrt., 28-mrt., 04-apr., 11-apr., 09-mei
  • Prijs: € 300.00
  • Aantal colleges: 10
  • Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen
  • Cursusmateriaal:

    Wina Born - Eten door de eeuwen heen, Gratis te downloaden op: https://www.dbnl.org/tekst/born009eten01_01

  • Opmerkingen:

    Reservedatum inhaalcollee 16 mei

Een culinaire tijdreis: van de oertijd tot nu

Onze tijdreis start in de Prehistorie, waar we getuige zijn van de overgang van de Jagers-Verzamelaars- naar een Landbouwsamenleving, een transformatie die de wereld voorgoed zou veranderen. 

Dan zien we langzamerhand de verfijnde gastronomie ontstaan in Rome, waar ook de eerste meesterkok een culinair standaardwerk achterliet: De Re Coquinaria van Apicius. 

Als het Romeinse Rijk is ingestort, maakt ook de culinaire ontwikkeling een pas op de plaats. Al worden paradoxaal genoeg juist in de weinig fijnzinnige Middeleeuwen, de dierenrechten sterk verbeterd.

Tijdens de Renaissance wordt koken vergeleken met kunst, topkoks werden als stervoetballers van het ene hof naar het andere getransfereerd, de keuken werd beschouwd als atelier. Geen wonder dat Catharina de Medici door haar intrede in het Franse Hof de basis legde voor de Franse Haute Cuisine.

Na de Industriële Revolutie wordt eten langzamerhand een van vraag- naar aanbod gestuurd proces, met de groeiende middenklasse ontstaat ook voedselmarketing. De afgelopen eeuw kregen we daarvan de rekening gepresenteerd: Obesitas als nieuwe epidemie en Creutzfeldt Jacob, de ethische discussie neemt toe.

De nieuwste strijd wordt inmiddels gestreden in het laboratorium: Blauwvintonijn uit de kweekreactor, melk op basis van gentechnologie, ‘opvolgvis’ gemaakt van rijst, of dan toch maar een kweekzalm uit Aquatraz? 

 

Opsomming onderwerpen per college

College 1: Van de scharrelaar naar scharrelvlees

De grote bewegingen in de geschiedenis en de weerslag op ons eetpatroon

College 2: De liefde van de macht gaat door de maag

Hoe de machtigen der aarde hun macht vergrootten of verspeelden aan tafel

College 3: Rondom de tafel 

Van de porseleinen voortrekkers in de sociale geschiedenis tot tv-koks op de buis

College 4:Lentekriebels

Onze eettradities van geboorte tot aan de dood

College 5: De Nederlanders in het wild

Van de chique buitenplaats tot aan de Bleekneusjes: onze outdoor-eetcultuur

College 6: De verborgen verleiders

Hoe marketing en reclame onze eet- en drinkpatroon veranderden en verpestten

College 7: Nederland Waterland

Van pauperkreeft tot wellness voor oesters en alles wat er tussen zit

College 8: Van Tempo Doeloe tot Kapsalon

Globalisering op je bordje: de kruisbestuiving van de buitenlandse keuken in Nederland en vice versa

College 9: Rondje langs de weilanden

Hoe de streekkeuken langzaam uitsterft, maar tegelijkertijd een nieuwe gedaante krijgt.

College 10: De Eetvolutie. 

Hoe bio-technologie en nieuwe eiwitvervangers onze maag moeten vullen.

Barbera Sonneveldt
Barbara Sonneveldt is als historicus afgestudeerd aan de Radboud Universiteit te Nijmegen, daarnaast gecertificeerd lekkerbek! De ingrediënten: een marketing, onderwijs- en journalistieke loopbaan. Dat laatste onder andere als redacteur bij Adformatie waar zij over maatschappelijke trends en lifestyle schreef. Haar culinaire tijdreizen zijn volgens deelnemers zeer leerzame, leuke en lekkere ervaringen!