Geologie en Landschappen van Europa

U woont in Europa en u vindt het een mooi continent met een grote verscheidenheid aan landschappen. U gaat er graag op vakantie. Onderweg vraagt u zich wel eens af hoe het landschap is ontstaan. Waarom zijn er bergen in Schotland en vulkanen in de Eifel, zijn de bergen in de Alpen zo hoog of zijn de dalen er zo diep?

In deze cursus gaan we de geologische geschiedenis van Europa blootleggen. Hoewel slechts de westelijke voortzetting van het veel grotere Azië, bezit Europa een grote variatie aan gesteenten, geologische structuren en gebergten. De complexe en boeiende geologische geschiedenis die hieraan ten grondslag ligt, heeft het afwisselende Europese landschap voortgebracht. Aan de hand van processen als plaattektoniek, gebergtevorming, metamorfose, erosie en vulkanisme, kijken we hoe het Europese fundament en het daarop gelegen landschap ontstaan is. Als voorbeelden dienen een aantal karakteristieke gebieden waar de uitwerking van één of meerdere van deze processen goed te zien is. Hiertoe behoren zonder twijfel gebieden als de Schotse Hooglanden en de Alpen.

Het is mede aan de grote geologische variatie te danken dat in Europa de geologie als wetenschap ontstaan is. Doordat vanaf de 17e eeuw de behoefte aan grondstoffen steeg, nam ook de vraag naar kennis van de ondergrond toe. Belangrijke nieuwe inzichten die daaruit voortkwamen en die vaak lijnrecht tegen de overheersende gedachtegang ingingen, zorgden meer dan ééns voor een grote wending in het beeld over het functioneren van de planeet. Deze historische band tussen de geologische wetenschap en de Europese bodem zou het verkennen van de wordingsgeschiedenis van Europa voor Europeanen nét iets makkelijker moeten maken. Des te meer reden om aan deze cursus deel te nemen!

Opsomming onderwerpen per college:

College 1: Geologische processen en een inleiding in de geologie van Europa.

College 2: Landschappen. Hoe de geologie en de in- en externe processen het aardoppervlak vorm

                   geven.

College 3: Sedimentologie en Stratigrafie: methoden om de geologische tijd uit gesteenten te

                   halen.

College 4: Eo-Europa: het oudste Europa.

College 5: Paleo-Europa: oude bergketens in Noordwest Europa: Scandinavië en Schotland.

College 6: Paleo-Europa (vervolg) & Meso-Europa: de Europese middelgebergtes hebben een

                   verbonden verleden.

College 7: Meso-Europa (vervolg). 

College 8: Neo-Europa: jonge gebergtevorming in het zuiden van Europa met de Alpen in de

                   hoofdrol.

College 9: Neo-Europa (vervolg) & Uitloop, huiswerkbespreking, practicum (onder voorbehoud).