Keizer Frederik II van Hohenstaufen, een controversieel middeleeuws vorst

Frederik II tussen feit en fictie, geschiedenis en actualiteit, moderniteit en conservatisme

  • Cursusnummer: 25V18
  • Vakgebied: Geschiedenis
  • Locatie: Nijmegen
  • Seizoen: Voorjaar 2025
  • Dag: Maandag
  • Tijd: 10.30 - 12.15 uur
  • Cursusdata: 10-mrt., 17-mrt., 24-mrt., 31-mrt.
  • Prijs: € 150.00
  • Aantal colleges: 4
  • Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen
  • Cursusmateriaal:

    Aanbevolen literatuur:

    Boeken:

    Huub Kurstjens - Castel del Monte, tussen feit en fictie; Soest 2022; uitgeverij Boekscout, ISBN: 978-94-645-0437-8 (€24,50)

    Huub Kurstjens – De Hohenstaufen en Nijmegen (tweede druk); Nijmegen 2017; gemeente Nijmegen; ISBN: 978-90-801011-04 (€5,-). Ook te downloaden via de Academia-webpagina van de auteur (zie verderop).

    Artikelen:

    H. Kurstjens, Frederik II: de geboorte van een keizerskind / La nascita di un fanciullo imperiale, in: Tabulae del centro studi federiciani, XXIV, nr. 47, december 2012, pp. 159-239. 190 

    H. Kurstjens, De fascinatie blijft. Nieuwe biografieën over Frederik II houden mythes in stand, in: Kleio, februari 2017, jrg. 58, pag. 56-60. 

    H. Kurstjens, The invasion of the Christian West by the Tatars (Mongols). A clash of civilizations between Frederick II, Gregory IX and the Tatars, in: Golden Horde Review, 2017, Vol. 5, no. 2, pp. 258–275. 

    H. Kurstjens, Frederick II: from mythomoteur to mythophantom, in: Itinerari di ricerca storica, jrg. 34, 2020, nr. 1 n.s., pp. 137-158.

    Alle artikelen zijn te downloaden via de Academia-website van de auteur: https://independent.academia.edu/HuubKurstjens

  • Opmerkingen:

    Reservedatum inhaalcollege 7 april

Keizer Frederik II van Hohenstaufen, een controversieel middeleeuws vorst

Keizer Frederik II van Hohenstaufen was een controversieel vorst, geliefd én gehaat in Italië en Duitsland. Rondom zijn persoon is veel mythevorming. Wie was hij? Waar kwam hij vandaan? Wat herinnert nog aan hem? Was hij Duitser of Italiaan? Hoe moet hij beoordeeld worden? Waarom roept hij zoveel emoties op? Over dit en nog meer gaat deze cursus. Alle colleges worden rijkelijk ondersteund met beeldmateriaal en literatuur.

College 1:

In dit college wordt een inleiding gegeven op keizer Frederik II als controversieel vorst. Wat is zijn afkomst, waar komt hij vandaan, waarom roept hij zulke heftige emoties op, met name in Duitsland en Italië? Er is veel mythevorming rondom zijn persoon. Om welke mythes gaat het? Hoe moeten we die beoordelen? Hoe komt het dat hij zo verschillend gewaardeerd wordt in Duitsland, Noord-Italië en Zuid-Italië?

College 2:

De streek waar Frederik II het liefste kwam, was Apulië. Daar zijn nog veel sporen van hem terug te vinden. Maar de middeleeuwse geschiedenis van Apulië omvat meer dan de tijd van de Hohenstaufen. Aan de hand van vijf verschillende perioden in de middeleeuwen wordt duidelijk gemaakt wat er in het huidige Apulië nog te zien en te bewonderen is van de Normandiërs, de Fransen, de Spanjaarden en de Saracenen, maar het belangrijkste: wat doet nog herinneren aan de aanwezigheid van de Hohenstaufen, meer in het bijzonder, van Frederik II. 

College 3:
Castel del Monte is één van de bekendste kastelen ter wereld. Dat heeft te maken met de vorm: alles aan het gebouw is achthoekig. Frederik II gaf rond 1240 opdracht tot de bouw van dit merkwaardige kasteel in Apulië. Waar staat het gebouw precies? Waarom daar? Welke bouwmaterialen en bouwstijlen zijn gebruikt? Is de vorm uniek of niet? Welke functie had dit gebouw? Welke symboliek zit er achter?  In dit college proberen we het mysterie (deels) te ontsluieren. Het kasteel behoort tot het werelderfgoed en is afgebeeld op de achterzijde van de 1-centmunt in Italië.

College 4:

Nijmegen is de enige stad in Nederland die zich met recht keizerstad mag noemen. Niet alleen vanwege Karel de Grote, maar ook vanwege de grote rol die het keizerlijke geslacht van de Hohenstaufen in Nijmegen gespeeld heeft. Aan de hand van vier generaties Hohenstaufen (Frederik I Barbarossa, Hendrik VI, Frederik II en Hendrik (VII)) wordt nagegaan wat die rol is geweest. Daarnaast wordt aan de hand van de numismatiek en de heraldiek de invloed van de Hohenstaufen in Nijmegen belicht. 

Paul Kurstjens

Na opleidingen voor verkeerskunde, planologie, architectuur en stedenbouw volgde een beroepspraktijk als stedenbouwkundige bij verschillende grote gemeentes in den lande in combinatie met docentschap aan enkele HBO-instellingen waarbij geschiedenis en ontwerp van steden centraal stonden.