Stoïcijns Denken & Doen

Onverstoorbare betrokkenheid in onze tijd

  • Cursusnummer: 25V08
  • Vakgebied: Filosofie
  • Locatie: Tilburg (Schouwburg-Concertzaal Tilburg)
  • Seizoen: Voorjaar 2025
  • Dag: Dinsdag
  • Tijd: 13.30 - 15.15 uur
  • Cursusdata: 28-jan., 04-feb., 11-feb., 11-mrt., 18-mrt., 25-mrt., 01-apr., 08-apr.
  • Prijs: € 260.00
  • Aantal colleges: 8
  • Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen
  • Cursusmateriaal:

    Aanbevolen literatuur: Miriam van Reijen, Stoïcijnse levenskunst – evenveel geluk als wijsheid. ISVW Uitgevers, 2016, ISBN 9789491693830, €18,-. 

  • Opmerkingen:

    Reservedatum inhaalcollege 15 april

Stoïcijns Denken & Doen

Acht bijeenkomsten waarin we kijken hoe we het denken van de klassieke stoïcijnse filosofen – Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius – kunnen hanteren in onze huidige wereld. We doen dit aan de hand van een reeks actuele onderwerpen. Steeds verbinden we bij deze issues onze individuele ervaringen met het lot van de samenleving als geheel, net zoals de bovenstaande denkers dat deden. 

We zullen verkennen hoe de stoïcijnen van toen – maar ook ‘neo-stoïcijnen’ als Miriam van Reijen, Martha Nussbaum en Remko van Broekhoven (;-) – nieuwe perspectieven bieden voor de problemen van deze tijd. En we zullen ontdekken dat in ons dagelijks leven een evenwicht is te vinden tussen extremen, vanuit onverstoorbare betrokkenheid.

Opsomming onderwerpen per college:
College 1. Stoïcijn in crisistijd: wat kunnen we leren van de coronacrisis, hoe gaan we om met de klimaatcrisis of andere uitdagingen die ons wellicht te wachten staan? Wat te doen met gevoelens van onmacht en wanhoop, of juist onverschilligheid en cynisme?
College 2. Even uitzoomend van deze wereldproblematiek: wat reikt het stoïcijnse denken ons aan voor persoonlijke ontwikkeling, levenskunst en het realiseren van geluk? 
College 3. Bestaat er zoiets als een stoïcijnse ethiek? Ofwel: wat is volgens de stoïcijnen ‘goed zijn’, voor jezelf en anderen, en dat juist in deze tijd en wereld?
College 4. Hier kijken we naar de revolutionair veranderende rol van (massa)media: denk aan de alomtegenwoordigheid van informatie, opinies én emoties. Hoe hou je daarbij het hoofd koel?
College 5. Moderne technologie als AI verandert onze verhouding tot elkaar en tot het (goede) leven. Wat betekent het in dat licht om mens te zijn en om samen te leven?
College 6. Hoe keken vroegere stoïcijnen als de slaaf Epictetus, de rijke Seneca of de keizer Marcus Aurelius naar rijkdom? En hoe helpt stoïcisme nu met ongelijke kansen en uitkomsten om te gaan?
College 7. ‘Stoïcijns’ is synoniem geraakt met ‘onverschillig’. Toch waren Seneca en Marcus Aurelius politiek actief. Zouden ze nu voor democratie zijn, en wat zouden ze van populisme vinden? 
College 8. Hoe zou stoïcisme ons kunnen helpen om vanuit de huidige gepolariseerde samenleving tot meer vertrouwen en verbinding te komen?

Remko van Broekhoven

Dr. R (Remko) van Broekhoven studeerde journalistiek, en politicologie & bestuurskunde aan de VU. Hij promoveerde in 2016 aan de UU op een politiek-filosofische dissertatie. Hij doceerde aan de HU, UU en Universiteit Leiden; en geeft les bij HOVO Utrecht, Volksuniversiteit Utrecht en The School of Life Amsterdam. Hij publiceerde drie publieks-filosofische boeken: ‘Staat van tederheid’ (2007); ‘Verbeter de wereld, begin om halfelf’ (2011); en ‘De wereld omgekeerd’ (2020). (Foto Fjodor Buis)

Uit eerdere cursusevaluaties:
"Uitstekende docent/spreker. Goed voorbereid. En daagt me uit tot verdere reflectie op mijn eigen denken en handelen".
" Prettige deskundige docent. Goede interactie met de groep".
“Prima docent. Goede interactie met cursisten en een geweldige spreker. Echt heel goed”.