Entartete Kunst und Musik
Voorjaar 2024 opent het Nationaal Holocaust Centrum in Amsterdam haar deuren. Dat is de aanleiding om in deze cursus de door de nazi’s ongewenste, maar prachtige kunst en muziek centraal stellen.
Kunst die eerder vol enthousiasme verzameld was door Duitse musea en particulieren werd na 1933 als ontaard beschouwd. Datzelfde gold voor veel muziek die in de jaren daarvoor overal in Duitsland te horen was. Werk van Picasso, Kandinksy, Chagall, Kirchner en vele anderen werd vernietigd of te schande gemaakt. Dat laatste gebeurde in 1937 in München. De grote tentoonstelling ‘Entartete Kunst’ was daarna door heel Duitsland en Oostenrijk te zien. In 1938 gebeurde hetzelfde met ongewenste muziek. In Londen waren in 1938 dezelfde kunstenaars te zien en te horen, alleen was daar de presentatie van beeldende kunst en muziek volstrekt anders.
Wat bewerkstelligde deze ommezwaai in de waardering van de kunsten in Duitsland? Hoe bepaalden de nazi’s welke kunst ontaard was? Wat was er te zien en te horen in deze tentoonstellingen en hoe reageerde het publiek hierop? U ziet en hoort het tijdens deze collegecyclus.
Kunstenaars werden bedreigd, vervolgd, sloegen op de vlucht en reageerden elk op hun eigen manier op de verschrikkingen van de Holocaust, tijdens en na WO II. Het leverde prachtige, indrukwekkende, ontroerende beeldende kunst en muziek op. Om daar een goede indruk van te krijgen wordt het leven en werk van vijf kunstenaars belicht (Chris Lebeau, Viktor Ullmann, Felix Nussbaum, Marc Chagall en Mark Rothko). In het laatste college wordt ingegaan op kunst en muziek die na 1945, na Auschwitz, ontstaan is.
Het programma van de zes colleges met beeldende kunst en muziek:
Blok I: Entartete Kunst und Musik
College 1: De tentoonstellingen Entartete Kunst en Entartete Musik in Duitsland
College 2a: De reactie in Londen
Blok II: Kunstenaars die slachtoffer werden
College 2b: Een beeldend kunstenaar (Chris Lebeau) en een componist (Viktor Ullmann)
College 3: Felix Nussbaum, een kunstenaarsportret met muziek
Blok III: Kunstenaars die reageren op de Holocaust
College 4: Marc Chagall, een kunstenaarsportret met muziek
College 5: Mark Rothko, een kunstenaarsportret met muziek
College 6: Kunst en muziek na Auschwitz