De ‘Russische ziel’, deel 4 Het Nationalisme
In deze cursus laten zes Rusland-deskundigen zien hoe het huidige dictatoriale Rusland is gevestigd op de brokstukken, het imperialisme en het nationalisme uit de Sovjetperiode van 1917 tot 1991. Onder het totalitaire bestuurssysteem leed niet alleen de bevolking, maar ook de Russische kunst en cultuur.
Eerst komen de belangrijkste regeringsleiders uit die periode aan bod. Hoe verbreidde Lenin het communisme? Wat betekende Stalins Grote Terreur, met de Goelag en de volkerendeportaties? Wat hield de destalinisatiepolitiek van Chroesjtsjov in? En hoe liberaal was Brezjnev eigenlijk en voor wie precies?
Hoe de Stalinterreur tegen de eigen bevolking nog steeds doorwerkt in het heden ervaren wie via de bespreking van een documentaire door de gerenommeerde filmmaker Jessica Gorter over de ‘archeoloog van de terreur’ Joeri Dmitriev en zijn zoektocht naar Stalins massagraven. Wie waren toen de dissidenten en hoe lieten ze van zich horen?
In de Sovjetperiode wordt ook het nationalisme en imperialisme ingezet als versterking van het socialisme. Wat voor invloed had dit op de Russische literatuur, zoals op het werk van Boris Pasternak, waarover Petra Couvée c.s. een indringend boek schreef? En hoe werd de muziek erdoor beïnvloed, zoals de ‘juiste’ vertelling van de geschiedenis? Het door het Sovjetregime opgelegde en desastreuze socialistische realisme in kunst en cultuur komt uiteraard uitgebreid aan bod.
Opsomming per college:
College 1 van Dr. Henk Kern (28 febr, docent Russische geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Het grote Sovjetexperiment: Over de opkomst en ondergang van het communisme in Rusland;
College 2 van Jessica Gorter (6 mrt), regisseur van de documentaire The Dmitriev Affair (2023); Inleiding, film en discussie over de ‘archeoloog van de terreur’ (extra tijd toegezegd: 14:30-17:00!);
College 3 van Dr. Otto Boele (13 mrt), hoofddocent Russische literatuur en film aan de Universiteit Leiden: Dissidentenliteratuur uit Sovjet-Rusland;
College 4 van Drs. Petra Couvée (20 mrt) slavist en PhD aan de Universiteit Leiden en co-auteur van De zaak Zjivago: Het Kremlin, de CIA en de strijd om een verboden boek, over de verwikkelingen rond de publicatie van de roman Dokter Zjivago van Boris Pasternak
College 5 van Dr. Rutger Helmers (27 mrt) musicoloog, gespecialiseerd in Russische muziek en
als wetenschappelijk medewerker verbonden aan de Faculteit der Geesteswetenschappen, afdeling Muziekwetenschap, Universiteit van Amsterdam: ‘Het muziekleven onder Stalin’;
College 6 van Dr. Rieke Leenders (3 april): ‘Nationalisme in socialistisch Rusland’
Deze cursus maakt onderdeel uit van een leergang, maar kan ook prima afzonderlijk worden gevolgd.
