Menu

Napels, een duivels paradijs

Het voortleven van de klassieke oudheid onder de rook van de Vesuvius

Napels, een duivels paradijs
  • Cursusnummer: 24W04
  • Vakgebied: Kunst- en cultuur(geschiedenis)
  • Locatie: Tilburg
  • Seizoen: Winter 2024
  • Dag: Meerdere Dagen
  • Tijd: 10.00 - 15. 45 uur
  • Cursusdata: 11-jan , 18-jan
  • Prijs: € 195 inclusief koffie/thee, lunch en afsluitend drankje
  • Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen
  • Literatuur:

    De docent stelt digitaal lesmateriaal beschikbaar. Aanbevolen literatuur: NB: Er is geen Nederlandstalige moderne cultuurgeschiedenis van Napels op niveau. Cursisten kunnen zich o.m. voorbereiden m.b.v. (ook antiquarisch via bijv. Abe-books of Boekwinkeltjes.nl): P. Acierno [etcc] edd. Delirious Naples. A Cultural History of the City of the Sun, New York 2019 (online) M. Beard, Pompei, Londen 2008 N. Moe, The View from Vesuvius, Berkeley 2002 M. Hall [etcc] edd. Artistic Centres of the Italian Renaissance: Naples, Cambridge 2017 P. Robb, Streetfight in Naples: a City’s Unseen History, Bloomsbury 2012 E. Hutton, Naples and Campania Revisited, Londen 1958 B. Croce, Storie e leggende Napoletane, Adelphi 1999 [1919] N. Douglas, Siren Land, Londen 2017 [1911]

Napels, een duivels paradijs

Uit de uitzinnige taferelen afgelopen lente toen Napoli na 33 jaar weer voetbalkampioen van Italië bleek dat de lokale identiteit in Napels nog onverminderd vitaal is. 

Tijdens deze themadagen zal blijken dat die lokale identiteit al uit de klassieke oudheid stamt. 
Al voor de Romeinse aristocraten gold de provincie Campanië immers als een paradijs op aarde, waar zij zich in hun villa’s de genietingen van de spectaculaire natuur van de baai, en de verlokkingen van het ‘Griekse’ leven van luxe en verfijning in de stad Napels graag lieten aanleunen.

De spectaculaire natuurlijke ligging van de stad aan de baai aan de voet van een vulkaan hebben het culturele DNA van stad en regio in hoge mate bepaald: onder een vulkaan kun je maar beter van de dag genieten, die immers altijd de laatste kan zijn. Een talent voor levens-genieten, én de positie tussen de Griekse en de Romeinse wereld hebben in de loop van Napels’ lange geschiedenis geleid tot een aantal artistieke, intellectuele en politieke hoogte- en dieptepunten geleid. 

Op de pizza, pasta en mozzarella na zijn nu met name de hoogtepunten veel minder beroemd dan ze verdienen. In tien blokken bekijken we de cultuurgeschiedenis van Napels vanuit verschillende gezichtspunten: cultureel, artistiek, politiek, sociaaleconomisch, historisch, filosofisch; en we gaan vooral op zoek naar verbanden tussen die verschillende perspectieven en hun relevantie voor de cultuur van het hedendaagse Italië, en in bredere zin zelfs van Europa, waarvoor de doorvoerhaven die Napels altijd is gebleven in zekere zin een laboratorium is.

 

Dagprogramma dag 1
09.45 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee 
10.00 – 11.00 Blok 1: Grieks Napels en de ‘kolonisatie’ van Zuid Italië: van Homeros’ Sirenen tot Vergilius’ Aeneis
11.00 – 11.15 Koffie/thee-pauze
11.15 – 12.00 Blok 2: Rome en de baai van Napels: dagelijks levenin Pompeii en de villacultuur
12.00 – 13.00 Napoletaanse lunch
13.00 – 13.45 Blok 3: Late oudheid en vroeg Christendom rond het heiligdom van Paulinus van Nola
13.45 – 14.00 Korte pauze
14.00 – 14.45 Blok 4: Lombarden, Noormannen, Arabieren en Byzantijnen in het paradijs rond Sorrento
14.45 – 15.00 Koffie/thee-pauze 
15.00 – 15.45 Blok 5: De Anjou, Boccaccio en Petrarca: een vergeten hoogtepunt
Dagprogramma dag 2 
09.45 – 10.00 Ontvangst met koffie/thee 
10.00 – 11.00 Blok 1: Aragon in Italië: culturele interactie in de westelijke Mediterranée van Alfonso tot Toledo
11.00 – 11.15 Koffie/thee-pauze
11.15 – 12.00 Blok 2: De beroemdste dichters uit de Renaissance: Pontano en Sannazaro
12.00 – 13.00 Napoletaanse lunch
13.00 – 13.45 Blok 3: Napolitaanse barok in beeldende kunst, filosofie en muziek
13.45 – 14.00 Korte pauze
14.00 – 14.45 Blok 4: Il regno e dopo: absolutisme, vooroordeel en het ontstaan van ‘la questione meridionale’
14.45 – 15.00 Koffie/thee-pauze  
15.00 – 15.45 Blok 5: Misdaad, vuilnis en regeneratie: modern Napels aan de hand van Elena Ferrante en Paolo Sorrentino
15.45 Afsluitend drankje

 

David Rijser

David Rijser is classicus en publicist. Hij promoveerde aan de UvA op een proefschrift over de relatie tussen poëzie en beeldende kunst in de Renaissance, Raphael’s Poetics (AUP 2012). In 2016 verscheen Een telkens nieuwe Oudheid. Of: hoe Tiberius in New Jersey belandde (AUP 2016). Sinds 2018 is hij bijzonder hoogleraar Recepties van de Klassieke Oudheid aan de Rijksuniversiteit Groningen. In april ‘24 verschijnt bij Boom Arachne en de Imams.