Leergang Kunstgeschiedenis deel 2: Renaissance en Barok
Humanisme en de menselijke vorm domineren de kunst van de vroege Renaissance in de vijftiende eeuw: van de zeer realistisch gebeeldhouwde figuren van Donatello en de portretten van Van Eyck tot de meer “sophisticated” gestalten van Dürer en Leonardo da Vinci. Nieuwe technieken, de ontdekking van het perspectief en hernieuwde interesse in de antieke cultuur stimuleerden een nieuwe, zeer rationeel gegrondveste, kunst. De waarheden van de menselijke natuur en het universum werden hierin opgenomen. In de plaats van het mysterie uit de gotiek kwamen helderheid en duidelijkheid van de menselijke ratio.
De renaissance van de16e eeuw werd het meest bekend door de grootheden van hun tijd: Leonardo da Vinci, Michelangelo en Raphaël in Italië. Maar ook elders in Europa waren belangrijke kunstenaars actief zoals bijvoorbeeld Holbein en Bruegel.
De term Barok wordt gebruikt voor de periode van circa 1600-1750. Karakteristiek voor de kunst van de barok is de doordringing der diverse kunsten, die in het “Gesamtkunstwerk” haar ideaal tracht te bereiken. De kunstwerken zijn niet in zichzelf besloten maar vragen naar de ruimte om zich heen, welke zij als het ware naar zich toe trekken. Deze ruimte opzuigende tendentie is ook van invloed op de beschouwer, die van zijn standplaats naar het kunstwerk toe wordt getrokken.
De kunst van de barok wordt beheerst door de drang naar het schouwspel, naar het theater. In al haar uitingen richt zij zich naar de toeschouwer, wiens oog bijna verward wordt door de rijkdom aan de in de architectuur opgenomen sculpturen en schilderingen. Door het sterk illusionistisch karakter van de kunst ontstaat bij de toeschouwer de suggestie dat hij eigenlijk deel uitmaakt van de creatie van de kunstenaar.
Opsomming van de onderwerpen
Vroege Renaissance in Italië: Florence 1400 – 1450
* Donatello, Masaccio, Fra Angelico, Piero della Francesca
Centraal en Noord-Italië 1450-1500
* Della Robbia, Mantegna, Bellini, Boticelli
Renaissance in de 16e eeuw in Italië:
* Florence en Milaan: Leonardo da Vinci
* Florence en Rome: Michelangelo, Raphaël
* Venetië: Giorgione,Titiaan
* Maniërisme: Pontormo, Rosso, Bronzino, Tintoretto
Renaissance buiten Italië:
*Grünewald. Dürer, Holbein, Bruegel, El Greco
Vroege barok in Italie(1600-1625): Caravaggio, Carracci, Guercino
Hoog barok in Italie (1625-1675): Bernini, da Cortona
Barok in Vlaanderen: Rubens, Jordaens, Van Dyck
Barok in Holland: Utrechtse Caravaggisten, Hals, Rembrandt, Vermeer
Barok in Spanje: Velázquez, Zurbarán
Barok in Frankrijk:
17e eeuw: La Tour, Poussin, Le Brun, Lorraine, Puget
18e eeuw: Watteau, Fragonard, Clodion
Barok in Engeland: Hogarth, Gainsborough
