Hannah Arendt Totalitarisme
In een altijd veranderende, onbegrijpelijke wereld hadden de massa's het punt bereikt waarop ze tegelijk alles en niets geloofden, dachten dat alles mogelijk was en niets waar. (….)
De massapropaganda ontdekte dat haar gehoor te allen tijde bereid was het slechtste te geloven, ongeacht hoe absurd het was, en dat het er nauwelijks bezwaar tegen had om misleid te worden, aangezien het elke bewering toch als een leugen beschouwde.” Dit schrijft Hannah Arendt in de vijftiger jaren over de opkomst van het totalitarisme.
Arendt heeft direct na de tweede wereldoorlog als joodse banneling in Amerika haar onderzoek geschreven over de opkomst van wat zij het totalitarisme noemt. Ze maakte een soort checklist van politieke en maatschappelijke ontwikkelingen waarmee we ook onze huidige tijd kunnen analyseren.
Haar persoonlijke vraag was hoe het kon gebeuren dat een cultureel hoogstaand land zo snel verviel tot de meest gruwelijke dictatuur. Het is, zoals ze zelf zegt, een beschrijving die tot begrip moet brengen, niet om het kwaad te vergoelijken, maar om het te herkennen wanneer het weer de kop opsteekt. Zij vond dat voor een werkelijk ‘dit nooit meer’ de wortels van het totalitarisme begrepen moesten worden. Dat betekent ook dat we haar analyse kunnen en moeten gebruiken in de actuele situatie van ons bestaan.
Programma dag 1:
Blok 1: Wat is totalitarisme
Blok 2: Welke ontwikkelingen in Duitsland en Rusland waren voorwaardelijk om de opkomst van totalitarisme mogelijk te maken
Blok 3: Kernbegrippen uit de analyse van Arendt
Blok 4: vervolg kernbegrippen
Blok 5: conclusie en uitgebreide ruimte voor interactie
Programma dag 2:
Blok 1: Wat zijn rattenvangers van het onbehagen?
Blok 2: Waar raakt Arendts analyse aan huidige ontwikkelingen
Blok 3: Arendts zorg én Arendts optimisme
Blok 4: Wat kunnen we zelf doen?
Blok 5: Afsluitend college
